Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie

Autor: Mary Berg
Tytuł: „Pamiętnik Mary Berg. Relacja o dorastaniu w warszawskim getcie”
Tytuł oryginału: „The Diary of Mary Berg: Growing up in the Warsaw Ghetto”
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Tłumaczenie: Adam Tuz
Data wydania: 14 kwietnia 2016
Liczba stron: 428

Nikt nigdy nie doceni wolności tak bardzo jak my, któreśmy ją straciły. ¹

W dniu swoich piętnastych urodzin Mary Berg zaczyna przygodę z pisaniem pamiętnika. Jeszcze nie wie, że w ciągu czterech lat przeleje na jego karty swe największe żale i nadzieje, by przekazać przyszłym pokoleniom straszliwą i mrożącą krew w żyłach historię o dorastaniu w warszawskim getcie. Po ucieczce z Łodzi, zamieszkuje wraz z rodzicami i siostrą w stolicy, gdzie poznaje wielu nowych ludzi. Wraz z przyjaciółmi stara się żyć jak normalna nastolatka, lecz czy to w ogóle możliwe, gdy wokół ludzie umierają na ulicach? Dziewczyna dokumentuje wszystkie ważne dla niej wydarzenia. Opisuje ciężką pracę ludzi w fabrykach za marne pieniądze, szmuglerów, którzy starają się polepszyć sytuację narażając swe życie oraz przybliża życie innych zwykłych ludzi, którzy niczym nie zawinili, by zasłużyć sobie na taki los. Dzięki amerykańskiemu obywatelstwu jej matki dziewczynę spotykają dużo lepsze okolicznościniżtych nieszczęśników. Lecz i tak te wydarzenia odcisnęły na niej swe piętno, które na zawsze będzie jej towarzyszyć.

Czy kiedykolwiek znowu będę wolna? Stałam się naprawdę samolubna. Na razie nadal nie marznę i nie głoduję, lecz wszędzie wokół mnie jest tyle nieszczęścia i głodu, że zaczynam się czuć bardzo nieszczęśliwa. ²

Mary Berg jest na pozór zwykłą nastolatką, lecz wyróżnia ją ponadprzeciętna wrażliwość na ludzkie krzywdy oraz empatyczne podejście do świata. Ciągle myśli o swoich przyjaciołach i nie może przestać martwić się o ich los. W swoim dzienniku umieszcza informacje, które są dla niej ważne. Do tematów podchodzi z należytą powagą. Widać, że przez te wydarzenia musiała bardzo szybko dorosnąć. Opisuje wszystko bardzo dokładnie. Przybliża nam sytuację Żydów w bardzo szokujący sposób. W prost pisze o tym jak byli katowani, obrażani i zabijani za niewielkie przewinienia. Czasami ciężko było mi to czytać i musiałam odłożyć książkę na parę dni. Mary wyraża swoje obserwacje na temat różnych nacji widzianych w gettcie. Według niej każdy ma wady i zalety. Widać, że mimo bólu stara się każdego dobrze traktować i nie skreślać na samym początku. Bardzo często wspomina o swoich przyjaciołach. W większej mierze skupia się na dobrych momentach z nimi. Czytając miałam wrażenie, ze znam ich równie dobrze, dlatego książka wywołuje bardzo wiele emocji. Cieszyłam się z nimi, lecz również bałam się o ich los, chociaż już historii nie da się zmienić. Ciężko mi było poznawać ich tragiczne dzieje, ponieważ chciałam dla nich jak najlepiej. Warto poznać tę historię, ponieważ może nam otworzyć oczy na wiele problemów, z których nie zdajemy sobie sprawy. W dzisiejszych czasach młodzi ludzie nie doceniają tego co mają. Powinniśmy się zastanowić, czy mamy tak bardzo źle jak nam się wydaję. Kiedyś nasi rówieśnicy każdego dnia musieli walczyć o przeżycie. My nigdy nie poznaliśmy tego uczucia. Dlatego potrzebne jest uświadomienie sobie tego. Musimy zacząć doceniać to co mamy, zacząć kochać nasze życie tak jak jak oni.  

Jestem pełna najgorszych przeczuć. Przez kilka ostatnich nocy męczyły mnie okropne koszmary. Widziałam w nich Warszawę tonącą we krwi; razem z rodzicami i siostrą przestępowałam leżące zwłoki. Chciałam uciec, lecz nie mogłam, wreszcie budziłam się zlana potem, przerażona i wyczerpana. Złote słońce i błękitne niebo tylko drażnią moje skołatane nerwy. 3

Książka Mary Berg jest niezwykle poruszająca. Bardzo dokładnie poznajemy życie w getcie. Chociaż były momenty, gdy chciałam odłożyć tę lekturę i do niej nie wracać to i tak polecam ją każdemu. Oprócz wielu wstrząsających informacji, poznajemy także ich najbardziej prywatne uczucia, które towarzyszyły im w tym piekle, co jest bardzo wartościowe. Powinniśmy znać naszą historię oraz pamiętać o tych bohaterach, którzy polegli w walce o wolność.

Przypisy: 

¹ cytat - rozdział XVIII „Droga do wolności”, strona 396

² cytat - rozdział II „Utworzenie Getta”, strona 99

3 cytat - rozdział V „Rosyjskie bomby”, strona 150
*autor zdjęć - Noella